14.2.4. Zasady wyceny umów ubezpieczeniowych

Zgodnie z MSSF 17 umowy mogą być wyceniane zgodnie z poniższymi metodami:

• GMM – Model ogólny (ang. general measurement model) – podstawowy model wyceny, gdzie łączną wartość zobowiązania ubezpieczeniowego kalkuluje się jako sumę:
  1. zdyskontowanej wartości najlepszego oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych – oczekiwanych (ważonych prawdopodobieństwem) przepływów pieniężnych ze składek, roszczeń, świadczeń, wydatków i kosztów akwizycji;
  2. korekty ryzyka z tytułu ryzyka niefinansowego (ang. risk adjustment for non-financial risk – „RA”) – indywidualnego oszacowania wartości finansowej kompensaty z tytułu niepewności związanej z wartością oraz czasem przyszłych przepływów pieniężnych oraz
  3. marży kontraktowej (ang. contractual service margin – „CSM”) – reprezentującej oszacowanie przyszłych zysków rozpoznawanych w czasie trwania polisy. Wartość CSM jest wrażliwa na zmiany oszacowań przepływów pieniężnych, wynikających np. ze zmian założeń nieekonomicznych. CSM nie może być wartością ujemną – wszelkie straty z umowy rozpoznaje się natychmiast w rachunku zysków i strat (wyjątek stanowią umowy reasekuracji biernej, dla których CSM może przyjmować wartości ujemne);
• PAA – Metoda wyceny oparta na alokacji składki (ang. premium allocation approach)

Podejście oparte na alokacji składki  jest podejściem uproszczonym, gdzie wycena zobowiązania z tytułu pozostałego okresu świadczenia usług (ang. liability for remaining coverage – „LRC”) jest analogiczna do mechanizmu wyznaczania rezerwy składki w ramach MSSF 4 (bez oddzielnej prezentacji RA i CSM). Metodę PAA stosuje się dla umów krótkoterminowych do 1 roku oraz dłuższych, o ile spełnione są odpowiednie kryteria kwalifikacyjne pozwalające na stosowanie uproszczenia, określone w pkt. 53 lub 69 MSSF 17. Wycenę zobowiązania z tytułu zaistniałych szkód (ang. liability for incurred claims – „LIC”) przeprowadza się za pomocą modelu GMM (bez kalkulacji CSM). Na moment wdrożenia MSSF 17 metoda PAA nie jest wykorzystywana do wyceny zobowiązań/aktywów ubezpieczeniowych;

• VFA – Metoda zmiennej opłaty (ang. variable fee approach)

Metoda wyceny zobowiązań stosowana na potrzeby raportowania wg MSSF 17 umów ubezpieczenia z bezpośrednim udziałem w zysku, gdzie wycena zobowiązań dokonywana jest analogicznie jak w podejściu GMM z tą różnicą, że zmiany składnika marży kontraktowej CSM w kolejnych okresach obejmują również wpływ zmian czynników ekonomicznych, a nie tylko ubezpieczeniowych.

Z uwagi na specyficzny charakter umów ubezpieczenia i reasekuracji w ubezpieczeniach majątkowych i osobowych oferowanych w ramach Grupy Kapitałowej (ubezpieczenia kilkuletnie), na dzień przejścia nie są spełnione kryteria zastosowania uproszczonej metody wyceny opartej na alokacji składki – PAA. W związku z powyższym, zarówno umowy ubezpieczeń na życie, jak również umowy ubezpieczeń majątkowych oraz reasekuracji będą wyceniane będą modelem ogólnym – GMM. Wyjątek stanowią umowy ubezpieczenia z bezpośrednim udziałem w zysku, dla których Grupa Kapitałowa stosować będzie model VFA.