47. Rezerwy
Zasady rachunkowości
- Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
Rezerwę na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne tworzy się w wysokości oczekiwanych strat kredytowych (szczegóły patrz nota „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”).
W analizie portfelowej przy ustalaniu rezerwy wykorzystuje się parametry portfelowe oszacowane z wykorzystaniem metod statystycznych na bazie historycznych obserwacji ekspozycji o takiej samej charakterystyce, określające marginalne prawdopodobieństwo wystąpienia przesłanki utraty wartości, średni poziom wykorzystania zobowiązania pozabilansowego oraz poziom oczekiwanej straty w przypadku wystąpienia przesłanki utraty wartości w kolejnych miesiącach z przedziału czasowego od daty sprawozdawczej do horyzontu w kalkulacji oczekiwanej straty.
W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie znaczących podlegających ocenie metodą zindywidualizowaną rezerwę ustala się indywidualnie – jako różnicę pomiędzy oczekiwaną wartością bilansowej ekspozycji kredytowej, która powstanie z udzielonego zobowiązania pozabilansowego w dacie wystąpienia zadłużenia przeterminowanego uznawanego za przesłankę utraty wartości, a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych uzyskanych z tej ekspozycji.
- Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych
Rezerwy na sprawy sporne obejmują sprawy sporne z kontrahentami, klientami oraz instytucjami zewnętrznymi (np. UOKiK), które tworzone są na podstawie oceny prawdopodobieństwa przegrania przez Grupę Kapitałową sprawy sądowej i spodziewanej kwoty wypłaty (sprawy sporne szczegółowo zostały opisane w nocie „Sprawy sporne”). Rezerwy na sprawy sporne tworzone są w wysokości oczekiwanych wypływów korzyści ekonomicznych.
- Rezerwy na potencjalne sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walucie wymienialnej
Rezerwy opisane zostały w nocie „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”.
- Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich
Na wartość rezerw na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich wpływa wskaźnik przedpłacanych kredytów konsumenckich, oczekiwana liczba reklamacji klientów w zakresie zwrotu kosztów dla kredytów przedpłaconych przed datą bilansową oraz średnia wartość zwrotu. Oczekiwana liczba reklamacji oraz średnia wartość zwrotu opierają się na historycznych danych dotyczących liczby złożonych reklamacji i średnich kwot zwrotu dla klientów.
- Rezerwa na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia
Rezerwa na wynikające z Kodeksu pracy odprawy emerytalne i rentowe tworzona jest indywidualnie dla każdego pracownika na podstawie wyceny aktuarialnej. Podstawę do wyznaczania wartości rezerw na świadczenia pracownicze stanowią przepisy wewnętrzne Grupy Kapitałowej.
Wycena rezerw na świadczenia pracownicze dokonywana jest z zastosowaniem technik i założeń aktuarialnych. W kalkulacji rezerwy uwzględniono wszystkie odprawy emerytalne i rentowe, które mogą być w przyszłości wypłacone. Rezerwę utworzono na podstawie listy osób zawierającej wszystkie niezbędne dane o pracownikach, ze szczególnym uwzględnieniem stażu pracy, wieku oraz płci. Naliczone rezerwy są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia.
- Rezerwy na niewykorzystane urlopy
Rezerwa na niewykorzystane urlopy tworzona jest w wysokości oczekiwanego wypływu środków, bez uwzględniania dyskontowania, na podstawie pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów wypoczynkowych przysługujących pracownikom Banku oraz średniego miesięcznego wynagrodzenia.
- Inne rezerwy
Inne rezerwy obejmują głównie rezerwy na potencjalne roszczenia z tytułu sprzedaży wierzytelności, które opisano w nocie „Informacje o sekurytyzacji portfela leasingowego i pakietowej sprzedaży wierzytelności”.
Rezerwy na przyszłe płatności są wyceniane w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat, oprócz zysków i strat aktuarialnych odnoszonych do innych dochodów całkowitych.
W przypadku gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.
Szacunki i oceny
Grupa Kapitałowa dokonała aktualizacji szacunków rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia na 31 grudnia 2021 roku wykorzystując kalkulacje przeprowadzone przez zewnętrznego niezależnego aktuariusza. Naliczone rezerwy są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia.
ELEMENTY WPŁYWAJĄCE NA WYSOKOŚĆ REZERWY (%) | 31.12.2022 | 31.12.2021 |
---|---|---|
przyjęta stopa dyskonta finansowego | 6,80 | 3,60 |
średni ważony współczynnik mobilności pracowniczej | 9,46 | 9,26 |
średni pozostały okres zatrudnienia w latach | 7,40 | 7,60 |
dziesięcioletni średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji odpraw emerytalno-rentowych | 3,55 | 2,66 |
Wpływ zwiększenia/zmniejszenia stopy dyskonta finansowego oraz planowanych wzrostów podstawy rezerwy o 1 p.p. na zmniejszenie/zwiększenie wartości rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku przedstawiają poniższe tabele:
SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia | 31.12.2022 | 31.12.202 | ||
---|---|---|---|---|
scenariusz +1pp | scenariusz -1pp | scenariusz +1pp | scenariusz -1pp | |
Stopa dyskonta finansowego | (4) | 5 | (4) | 4 |
Planowane wzrosty podstaw | 6 | (4) | 5 | (4) |
Grupa Kapitałowa dokonała analizy wrażliwości szacunków rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych przed datą bilansową na 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2021 roku na zmiany liczby reklamacji oraz średniej kwoty zwrotów dla klienta.
SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY | Zmiana liczby reklamacji | Zmiana średniej kwoty zwrotu | ||
---|---|---|---|---|
31.12.2022 | -10% | 10% | -10% | 10% |
Rezerwa na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych | (1) | 1 | (1) | 1 |
SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY | Zmiana liczby reklamacji | Zmiana średniej kwoty zwrotu | ||
---|---|---|---|---|
31.12.2021 | -10% | 10% | -10% | 10% |
Rezerwa na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych | (1) | 1 | (1) | 1 |
Informacje finansowe
ZA ROK ZAKOŃCZONY 31.12.2022 | Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne1 | Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych | Rezerwy na sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych | Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych | Rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia | Restrukturyzacja | Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe | Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze | Razem |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość na początek okresu | 675 | 106 | 595 | 17 | 57 | 47 | 111 | 49 | 1 657 |
Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw | 159 | 12 | 383 | 13 | 16 | – | 36 | 51 | 670 |
Wykorzystane kwoty | – | (8) | (127) | (12) | (5) | (12) | (15) | (34) | (213) |
Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie | (2) | (7) | – | – | (1) | – | (13) | (2) | (25) |
Inne zmiany i reklasyfikacje | 1 | – | – | – | (1) | – | – | 1 | 1 |
Wartość na koniec okresu | 833 | 103 | 851 | 18 | 66 | 35 | 119 | 65 | 2 090 |
Rezerwa krótkoterminowa | 688 | 6 | – | 17 | 10 | 35 | 119 | 7 | 882 |
Rezerwa długoterminowa | 145 | 97 | 851 | 1 | 56 | – | – | 58 | 1 208 |
ZA ROK ZAKOŃCZONY 31.12.2021 | Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne1 | Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych | Rezerwy na sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych | Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych | Rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia | Restrukturyzacja | Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe | Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze | Razem |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wartość na początek okresu | 629 | 102 | 426 | 24 | 63 | 39 | 96 | 123 | 1 502 |
Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw | 48 | 10 | 189 | 27 | 7 | 19 | 42 | 41 | 383 |
Wykorzystane kwoty | – | (3) | (20) | (34) | (3) | (10) | (17) | (8) | (95) |
Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie | (3) | (3) | – | – | (10) | – | (10) | (8) | (34) |
Inne zmiany i reklasyfikacje | 1 | – | – | – | – | (1) | – | (99) | (99) |
Wartość na koniec okresu | 675 | 106 | 595 | 17 | 57 | 47 | 111 | 49 | 1 657 |
Rezerwa krótkoterminowa | 571 | 7 | – | 16 | 8 | 47 | 111 | 7 | 767 |
Rezerwa długoterminowa | 104 | 99 | 595 | 1 | 49 | – | – | 42 | 890 |
Rezerwy emerytalne i rentowe (rezerwa aktuarialna) | 2022 | 2021 |
Zobowiązanie na początek okresu | 53 | 61 |
Koszt bieżącego zatrudnienia | 3 | 3 |
Koszt odsetkowy | 2 | 1 |
(Zyski) i straty aktuarialne ujmowane w pozostałych całkowitych dochodach | 9 | (9) |
Świadczenia wypłacone | (4) | (3) |
Zobowiązanie na koniec okresu (netto) | 63 | 53 |
Rozbicie zysków i strat aktuarialnych (rezerwa aktuarialna) | Całkowita kwota rezerw | |
---|---|---|
2022 | 2021 | |
Zmiana założeń finansowych | (10) | (11) |
Pozostałe zmiany | 19 | 2 |
(Zyski) i straty aktuarialne razem | 9 | (9) |